Co to za dieta?

Dieta niskobłonnikowa, inaczej ubogoresztkowa jest najczęściej stosowana w chorobach zapalnych jelit, przed kolonoskopią lub po przebyciu niektórych operacji, zalecana także pacjentom cierpiącym na nieswoiste choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, IBS, wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Ograniczenie błonnika jest konieczne z uwagi na podrażnianie delikatnej błony śluzowej jelit. Dieta uboga w błonnik polega na wyeliminowaniu z jadłospisu produktów bogatych w błonnik, który działa niekorzystnie na zaburzoną strukturę jelit oraz prawidłowe ich funkcjonowanie poprzez utrudnione trawienie. Najczęstszymi objawami chorób jelit są biegunki, napadowy ból brzucha i wzdęcia.

Tajemniczy błonnik

Błonnik należy do wielocukrów praktycznie nieprzyswajalnych przez organizm człowieka. Jego obecność w pożywieniu zdrowego człowieka jest jednak konieczna, ponieważ zapobiega zaparciom, poprawia trawienie i reguluje prawidłową pracę jelit. W diecie zdrowego człowieka powinno znajdować się 30-40 gramów błonnika, natomiast dieta uboga w błonnik dostarcza maksimum 10 gramów błonnika dziennie.

Oś mózgowo-jelitowa

Stres i życie w ciągłym pośpiechu. Na stan drobnoustrojów zasiedlających nasze jelita wpływa dieta, stres, przebyte infekcje oraz zażywanie leków i antybiotykoterapia. Mikrobiota czyli mikroflora jelitowa to dobroczynne bakterie, które zasiedlają nasze jelita. Prawidłowa kondycja przewodu pokarmowego odgrywa zasadniczą rolę w utrzymaniu zdrowia. Zaburzenia mogą doprowadzić do przewlekłych stanów zapalnych, takich jak nieswoiste zapalenie jelit czy zespół jelita drażliwego, ale też nowotworów, alergii czy otyłości. Objawy IBS mogą występować u osób z zaburzeniami psychoemocjonalnymi. Kortyzol, który jest uwalniany pod wpływem stresu może oddziaływać na komórki immunologiczne zmieniając ich skład i aktywność mikrobioty, natomiast probiotyki (dobroczynne szczepy bakterii, które odbudowują mikroflorę jelit) wpływają korzystnie na skład mikrobioty jelitowej na przykład przy atopowym zapaleniu skóry, we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego, w biegunce związanej ze stosowaniem antybiotyków, w zaburzeniach przewodu pokarmowego i IBS.

Czy to dieta dla mnie?

Dieta uboga w błonnik jest dietą leczniczą, więc jeśli Twoje jelita są w dobrej formie, nie ma powodu, aby ograniczać błonnik. Błonnik działa na nasz układ pokarmowy jak szczoteczka, która wymiata niestrawione resztki pokarmowe i sprzyja regulacji wypróżnień. Błonnik pęcznieje w żołądku, dając uczucie sytości, wiąże metale ciężkie i toksyny, które następnie są wydalane. Działa prewencyjnie na cukrzycę typu 2, obniżając stężenie glukozy we krwi, obniża poziom tzw. złego cholesterolu LDL, który działa niekorzystnie na naczynia krwionośne i jest główną przyczyną miażdżycy. Błonnik znajdziemy w warzywach, owocach oraz produktach pełnoziarnistych. Zbyt niska podaż błonnika u zdrowego człowieka skutkuje długotrwałymi zaparciami poprzez spowolnienie pracy jelit, rozwojem miażdżycy, a nawet chorób nowotworowych. Niewystarczająca ilość błonnika w diecie powoduje obniżenie odporności organizmu, zwiększa chęć na kolejny posiłek w krótkim czasie, co może skutkować nadwagą i otyłością.

Z czym to się je? Czyli co jeść, a czego unikać

Choroby zapalne jelit najczęściej mają postać biegunkową co skutkuje zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu. Dieta uboga w błonnik powinna być wysokoenergetyczna, wysokobiałkowa i niskotłuszczowa. Powinno się spożywać 5-6 mniejszych posiłków dziennie w regularnych odstępach czasu.Podczas biegunki zalecana jest dieta płynna, która szybko ulega trawieniu, co nie podrażnia błony śluzowej jelit. Można ją stosować krótkotrwale przez ok 3-4 dni do ustąpienia biegunek. Pomocna będzie w tej sytuacji słaba herbata, mus z gotowanej marchwi, sok z jagód czy kisiel bez widocznych kawałków owoców. Następnie do diety można dołączyć chude gotowane mięso, chude ryby, drób, puree z ziemniaków, gotowane owoce i warzywa. Wszystkie posiłki należy gotować, piec w folii lub dusić. Należy unikać smażenia.

Zalecane produkty

pieczywo pszenne, jasne czerstwe pieczywo, suchary, drobne pszenne makarony, biały ryż, mąka pszenna, kasza manna, chude mleko, chude sery twarogowe, jajka gotowane na miękko, chude mięsa i wędliny takie jak: indyk, kurczak bez skóry, chuda szynka drobiowa, np. polędwica z indyka, wołowina, cielęcina, chude ryby: dorsz, sandacz, szczupak, pstrąg, leszcz, tłuszcze: masło, miękka margaryna, oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, rzepakowy, warzywa: marchew, szpinak, koperek, zielona sałata, pomidor obrany ze skórki, najlepiej w formie gotowanej lub duszonej, warzywa gotowane, owoce: jabłka, banany, owoce jagodowe, morele, przeciery i soki z dozwolonych warzyw i owoców, przyprawy; ograniczona ilość soli, koper, herbata, słodycze: biszkopty, herbatniki, miód, dżem, galaretki, chrupki kukurydziane, wafle, budyń i kisiel.

Przeciwwskazane produkty

surowe owoce, zwłaszcza pestkowe (śliwki, wiiśnie, czereśnie, nektarynki, morele), orzechy i warzywa bogate w błonnik pokarmowy (fasola, bób, soczewica), nasiona np. dyni, słonecznika. Należy ograniczyć spożycie owsianki, gruboziarnistych kasz (gryczana, pęczak, jaglana) i razowego pieczywa oraz ostrych przypraw, czosnku, cebuli i alkoholu.

Dzięki zastosowaniu diety ubogiej w błonnik usprawnisz czynność jelit, pozbędziesz się uciążliwych biegunek, wzdęć i napadowych bólów brzucha, co znacząco poprawi komfort życia. Pamiętaj, że jest to dieta lecznicza i powinna być komponowana przez dietetyka oraz lekarza, aby mieć pewność dobrze skomponowanego posiłku z odpowiednią ilością składników pokarmowych.